စားသောက်ကုန် ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း၊ စွန့်ဦးတီထွင်သူများနှင့် MSME များအတွက် မရှိမဖြစ်သိထားသင့်သည့် အခြေခံများ

စားသောက်ကုန် ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း၊ စွန့်ဦးတီထွင်သူများနှင့် MSME များအတွက် မရှိမဖြစ်သိထားသင့်သည့် အခြေခံများ

အစားအသောက်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းဆိုတာ မြန်မာနိုင်ငံလို နိုင်ငံမျိုးမှာ MSME (Micro, Small, Medium Enterprises) ခေါ် အသေးစား၊ အငယ်စားနဲ့ အလတ်စား လုပ်ငန်းတွေ အများဆုံး ပါဝင်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ကဏ္ဍတစ်ခုပါ။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အများကြီး မလိုဘဲ စတင်နိုင်တာ၊ ပြည်တွင်းစားသုံးမှု မြင့်မားတာ၊ ဒေသထွက် ကုန်ကြမ်းတွေ ပေါများတာ စတဲ့ အားသာချက်တွေကြောင့် စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင် (entrepreneur) အများစုအတွက် စတင်ခြေလှမ်းလှမ်းရာ ကောင်းမွန်တဲ့ လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဒီလုပ်ငန်းကဏ္ဍမှာ ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ဖို့ စဉ်းစားနေတဲ့ စွန့်ဦးတီထွင်သူတွေနဲ့ လက်ရှိ MSME လုပ်ငန်းရှင်တွေအတွက် သိထားသင့်တဲ့ အခြေခံ ဗဟုသုတတွေ၊ ဥပဒေဆိုင်ရာ လိုက်နာရမယ့် အချက်အလက်တွေ အများကြီး ရှိနေပါတယ်။ အစားအသောက်ဆိုတာ လူတိုင်းနေ့စဉ်နဲ့အမျှ စားသုံးနေရတဲ့ ကုန်ပစ္စည်းဖြစ်တာကြောင့် အရည်အသွေး၊ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးနဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်ရေးက အဓိကကျပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လုပ်ငန်းတစ်ခု ရေရှည်ရပ်တည်ပြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့အတွက် စနစ်တကျ စီမံခန့်ခွဲမှု၊ စျေးကွက်ရှာဖွေမှုနဲ့ ငွေကြေးစီမံခွဲမှုတွေလည်း မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါတယ်။

ဒီတော့ အစားအသောက်ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်ထဲမှာ အောင်မြင်စွာ ရပ်တည်နိုင်ဖို့အတွက် ဘယ်လို အခြေခံ ဗဟုသုတတွေ သိထားသင့်လဲ၊ ဘယ်လို ဥပဒေတွေက အကျုံးဝင်သလဲ၊ ဘာတွေကို ရှောင်ပြီး ဘာတွေကို ဆောင်ရွက်ရမလဲဆိုတာတွေကို သေသေချာချာ လေ့လာထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာတော့ အစားအသောက်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းကို စတင်လုပ်ကိုင်တော့မယ့်သူတွေနဲ့ လက်ရှိလုပ်ငန်းရှင်တွေအတွက် မရှိမဖြစ် သိထားသင့်တဲ့ အခြေခံအချက်တွေ၊ ဥပဒေရေးရာ ဗဟုသုတတွေနဲ့ လက်တွေ့ လိုက်နာဆောင်ရွက်သင့်တဲ့ ရှောင်ရန်/ဆောင်ရန် အချက်တွေကို နိဒါန်းအဖြစ် တင်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။

မရှိမဖြစ် သိထားသင့်သော ဗဟုသုတ အခြေခံများ

အစားအသောက်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူတိုင်း သိထားသင့်တဲ့ အခြေခံ ဗဟုသုတ နယ်ပယ်တွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။

• လုပ်ငန်းစီမံခန့်ခွဲမှု (Management):

  • ထုတ်လုပ်မှု စီမံခန့်ခွဲမှု: ကုန်ကြမ်းဝယ်ယူမှု၊ ထုတ်လုပ်မှု အဆင့်ဆင့်၊ ကုန်ချောထွက်ရှိမှု စတာတွေကို စနစ်တကျ စီမံခန့်ခွဲတတ်ဖို့ လိုပါတယ်။ ကုန်ထုတ်စရိတ်ကို ထိန်းချုပ်ပြီး ထုတ်ကုန်အရည်အသွေးကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ရပါမယ်။
  • အရည်အသွေးထိန်းချုပ်မှု (Quality Control): ထုတ်ကုန်တွေရဲ့ အရည်အသွေးကို စစ်ဆေးတာ၊ စံချိန်စံညွှန်းပြည့်မီမှု ရှိမရှိ စစ်ဆေးတာတွေဟာ အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။
  • လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှု စီမံခန့်ခွဲမှု: နေ့စဉ်လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို ထိထိရောက်ရောက် လည်ပတ်နိုင်ဖို့ လုပ်ငန်းစီးဆင်းမှု (workflow) ကို နားလည်ထားရပါမယ်။
  • ဆန်းသစ်တီထွင်မှု: စားသုံးသူတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်ကို လိုက်ပြီး ထုတ်ကုန်အသစ်တွေ ဖန်တီးတာ၊ လက်ရှိထုတ်ကုန်တွေကို ပိုမိုကောင်းမွန်အောင် ပြုပြင်တာမျိုးတွေဟာ လုပ်ငန်းအတွက် အလားအလာကောင်းတွေ ဖန်တီးပေးပါတယ်။

• ဥပဒေနှင့် စည်းမျဉ်းများ (Laws & Regulations):

  • လုပ်ငန်းမှတ်ပုံတင်ခြင်း: လုပ်ငန်းစတင်ဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့ လုပ်ငန်းမှတ်ပုံတင်ခြင်း (company registration) နဲ့ လိုင်စင် (license) တွေ လျှောက်ထားရပါမယ်။
  • ကုန်သွယ်မှုဥပဒေများ: ကုန်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဥပဒေတွေကို သိရှိနားလည်ထားရပါမယ်။
  • အခွန်အခဆိုင်ရာ ဥပဒေများ: လုပ်ငန်းအမျိုးအစားနဲ့ သင့်တော်တဲ့ အခွန်ဥပဒေတွေ (ဝင်ငွေခွန်၊ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် စသဖြင့်) ကို သိရှိပြီး အချိန်မီ ပေးဆောင်နိုင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
  • အလုပ်သမားဥပဒေများ: ဝန်ထမ်းခန့်ထားမှု၊ လုပ်ခလစာ၊ အလုပ်ချိန်၊ ခွင့်ရက် စတာတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အလုပ်သမားဥပဒေတွေကို လိုက်နာရပါမယ်။

• ကျန်းမာရေးနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ စားသုံးသူ ကာကွယ်ရေး ကော်မတီ / အစားအသောက်နှင့် ဆေးဝါးကွပ်ကဲရေးဦးစီးဌာန (Health & FDA):

  • အစားအသောက် ဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းရေး (Food Safety): အစားအသောက် ထုတ်လုပ်ရာမှာ သန့်ရှင်းမှု၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်မှု ရှိဖို့အတွက် GMP (Good Manufacturing Practices) လိုမျိုး အခြေခံ စံနှုန်းတွေကို လိုက်နာရပါမယ်။
  • FDA ထောက်ခံချက်: ထုတ်လုပ်တဲ့ အစားအသောက်တွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံ စားသုံးသူ ကာကွယ်ရေး ကော်မတီနဲ့ အစားအသောက်နှင့် ဆေးဝါးကွပ်ကဲရေးဦးစီးဌာန (FDA) ရဲ့ စံချိန်စံညွှန်းတွေနဲ့ ကိုက်ညီပြီး လိုအပ်တဲ့ မှတ်ပုံတင်၊ ထောက်ခံချက်တွေ ရယူထားဖို့ မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါတယ်။
  • တံဆိပ်ကပ်ခြင်း (Labeling): ထုတ်ကုန်တံဆိပ်တွေမှာ ပါဝင်ပစ္စည်း၊ ကုန်ထုတ်ရက်စွဲ၊ သက်တမ်းကုန်ဆုံးရက်စွဲ၊ အာဟာရတန်ဖိုး စတာတွေကို ဥပဒေနဲ့အညီ မှန်မှန်ကန်ကန် ဖော်ပြနိုင်ရပါမယ်။

• စာရင်းကိုင်နှင့် ဘဏ္ဍာရေး စီမံခန့်ခွဲမှု (Accounting & Financial Management):

  • ဝင်ငွေ၊ ထွက်ငွေ မှတ်တမ်းထားရှိခြင်း: လုပ်ငန်းရဲ့ ဝင်ငွေ၊ ထွက်ငွေတွေကို စနစ်တကျ မှတ်တမ်းထားရှိပြီး ဘဏ္ဍာရေး အခြေအနေကို ပုံမှန် စစ်ဆေးနေရပါမယ်။
  • ဘတ်ဂျက်ရေးဆွဲခြင်း: လုပ်ငန်းအတွက် ဘတ်ဂျက်ကို မှန်မှန်ကန်ကန် ရေးဆွဲပြီး ငွေကြေးသုံးစွဲမှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရပါမယ်။
  • ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ချေးငွေ: လုပ်ငန်းချဲ့ထွင်ဖို့အတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ ရှာဖွေတာ၊ ချေးငွေရယူတာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး နားလည်ထားရပါမယ်။
  • အမြတ်အစွန်း တွက်ချက်ခြင်း: လုပ်ငန်းရဲ့ အမြတ်အစွန်းကို မှန်ကန်စွာ တွက်ချက်နိုင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

• လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ် စီမံခန့်ခွဲမှု (Human Resources Management):

• ဝန်ထမ်းခန့်ထားခြင်းနှင့် လေ့ကျင့်ပေးခြင်း: လုပ်ငန်းအတွက် သင့်တော်တဲ့ ဝန်ထမ်းတွေကို ရွေးချယ်ခန့်ထားပြီး လိုအပ်တဲ့ သင်တန်းတွေ ပေးနိုင်ရပါမယ်။
• ဝန်ထမ်း စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ: လုပ်ငန်းခွင် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကို ချမှတ်ပြီး ဝန်ထမ်းတွေ လိုက်နာဆောင်ရွက်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
• လုပ်ခလစာနှင့် အကျိုးခံစားခွင့်: ဥပဒေနဲ့အညီ လုပ်ခလစာ ပေးချေတာ၊ အကျိုးခံစားခွင့်တွေ ပေးတာ စတာတွေကို စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်ရပါမယ်။
• လုပ်ငန်းခွင် ဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းရေး: အလုပ်သမားတွေအတွက် ဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းတဲ့ လုပ်ငန်းခွင်ကို ဖန်တီးပေးရပါမယ်။

ရှောင်ရန်/ဆောင်ရန် အချက်များ

• ရှောင်ရန်များ:

  • စည်းကမ်းမဲ့ ထုတ်လုပ်ခြင်း: သန့်ရှင်းမှု မရှိဘဲ၊ စနစ်တကျ မဟုတ်ဘဲ ထုတ်လုပ်ခြင်းကို ရှောင်ရှားပါ။ ဒါဟာ ထုတ်ကုန်အရည်အသွေးကို ထိခိုက်စေပြီး လုပ်ငန်းရဲ့ နာမည်ကိုပါ ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။
  • ဥပဒေမဲ့ လုပ်ဆောင်ခြင်း: လိုင်စင်မရှိဘဲ၊ FDA ထောက်ခံချက်မရှိဘဲ ထုတ်လုပ်တာ၊ အခွန်ရှောင်တာမျိုးတွေ မလုပ်ပါနဲ့။ ရေရှည်မှာ ကြီးမားတဲ့ ပြဿနာတွေ ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။
  • စျေးကွက်ကို လျစ်လျူရှုခြင်း: စားသုံးသူတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်၊ စျေးကွက်ရဲ့ ပြောင်းလဲမှုတွေကို လျစ်လျူမရှုပါနဲ့။ စျေးကွက် လေ့လာဆန်းစစ်မှု (market research) ပုံမှန်ပြုလုပ်ပါ။
  • ငွေကြေးစီမံခန့်ခွဲမှု အားနည်းခြင်း: ဝင်ငွေထွက်ငွေ မမျှတဘဲ စနစ်တကျ စီမံခန့်ခွဲမှု မရှိရင် လုပ်ငန်းရပ်ဆိုင်းသွားနိုင်ပါတယ်။
  • အရည်အသွေးကို လျှော့ချခြင်း: ကုန်ကျစရိတ်သက်သာဖို့အတွက် ထုတ်ကုန်အရည်အသွေးကို လျှော့ချတာမျိုး မလုပ်ပါနဲ့။ ဒါဟာ စားသုံးသူယုံကြည်မှုကို ဆုံးရှုံးစေနိုင်ပါတယ်။

• ဆောင်ရန်များ:

• အရည်အသွေးကို ဦးစားပေးခြင်း: ထုတ်ကုန်တိုင်းမှာ အရည်အသွေးအကောင်းဆုံး ဖြစ်ဖို့ အမြဲကြိုးစားပါ။ ဒါမှသာ စားသုံးသူတွေရဲ့ ယုံကြည်မှုကို ရရှိပြီး ရေရှည်ရပ်တည်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
• ဥပဒေနှင့် စည်းမျဉ်းများ လိုက်နာခြင်း: အစားအသောက်ထုတ်လုပ်ရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း အားလုံးကို အပြည့်အဝ လိုက်နာဆောင်ရွက်ပါ။
• သန့်ရှင်းမှုနှင့် တစ်ကိုယ်ရေ သန့်ရှင်းရေး: ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းစဉ်တစ်လျှောက်လုံး သန့်ရှင်းမှုကို အထူးဂရုပြုပြီး ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေးကိုလည်း အလေးထားပါ။
• စာရင်းအင်း စနစ်တကျထားရှိခြင်း: လုပ်ငန်းရဲ့ ဘဏ္ဍာရေး အခြေအနေကို ပုံမှန်စစ်ဆေးနိုင်ဖို့ စာရင်းအင်းတွေကို စနစ်တကျ မှတ်တမ်းတင်ထားပါ။
• ဆက်သွယ်ရေး ကွန်ရက် တည်ဆောက်ခြင်း: လုပ်ငန်းရှင်အချင်းချင်း၊ အစိုးရဌာနဆိုင်ရာတွေနဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ ဆက်ဆံရေး ကွန်ရက်ကို တည်ဆောက်ထားပါ။
• စဉ်ဆက်မပြတ် သင်ယူလေ့လာခြင်း: အစားအသောက်နည်းပညာအသစ်တွေ၊ စျေးကွက်လမ်းကြောင်းတွေနဲ့ ဥပဒေပြောင်းလဲမှုတွေကို စဉ်ဆက်မပြတ် သင်ယူလေ့လာနေပါ။

 

အစားအသောက်ထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းဆိုတာ စားသုံးသူတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ တိုက်ရိုက်သက်ဆိုင်နေတဲ့ လုပ်ငန်းဖြစ်တာကြောင့် ပိုပြီး တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှု မြင့်မားဖို့ လိုပါတယ်။ ဒီအခြေခံ ဗဟုသုတတွေနဲ့ ရှောင်ရန်/ဆောင်ရန် အချက်တွေကို သိရှိနားလည်လိုက်နာခြင်းအားဖြင့် စွန့်ဦးတီထွင်လုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ MSME လုပ်ငန်းရှင်တွေဟာ မိမိတို့ရဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို အောင်မြင်စွာ တည်ဆောက်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။